Sunday, December 28, 2014

Քամիներ մի թափառեք իմ հոգում...


Դուրս եմ ուզում, այնտեղ որտեղ քամիները միայն ֆիզիկական երևույթներ են: Թե չէ ներսս են  մտել մի քանի քամի ու կողպվել: Վախենում եմ, նրանք ինձ թափանցիկ են սարքում: Անվերջ պտտվում են ոսկորներիս շուրջ, փորձում են փշրել դրանք, իսկ արդյունքում արյունս է ցավում: Կառավարելով արյանս շրջանառությունը, ամբողջը տանում են դեպի վեր: Ահա, մի քիչ էլ և գլուխս կտրաքի: Մոլորվել եմ ժայռերում, արձագանքվում է ամեն բաբախյունը: Եվ անգամ լուցկու վերջին հատիկը վառելուց հետո, ներսումս մի բան ցավում է, բայց դա ջարդված ոսկորների ցավը չէ: Կամաց փչեցի ու մոխրացավ հոգուս վերջին կրակը, զարմնալի է, բայց հանգեցին նաև աստղերը: Մնացի մենակ քամիների հետ, նրանք դեռ վիճում են, ներս ու դուրս անելով, իսկ ես մտածում եմ: Թափառում են անտունների նման և ինձնից հոգի մուրումԻնչպե՞ս տամ, որ գնան, նույնիսկ իմ հոգի ունենալու մեջ եմ կասկածում: Խլեցին ինձնից իմ մուսան, խլեցին ու տարան: Ես տեսնում եմ այդ մի քանի քամիները, այդ ես եմ նրանց համար դարձել թափանցիկ խաղալիք՝ ոչ նրանք: Նոխկալի չարություն են սփռում ամենուր, ու վտարում իրենց ճանապարհին պատահող բոլոր մտքերը: Ուզու՞մ եք, տարե՛ք ինձ եկեղեցի, գուցե այնտեղ չդիմանան և դուրս գան ներսիցս: Սակայն անհարմարությունից ու ճնշումից երևի ես ավելի շուտ դուրս կգամ այնտեղից:
Տվե՛ք իմ մուսսան, պահե՛ք այդ քամիները, դրանք հերթական խոչընդոտներ են:

Ժամանակ անցավքամիներին քշելու հետևանքը դարձան սպիերը

Saturday, December 20, 2014

+1 ..


Ծանր շունչ է կանգնել կոկորդիս, որն արժի մի ամբողջ գիշեր: Գիշերները այսքան սիրելով կասեմ, չեմ թողնի,  որ հաշվարկից ջնջվի ևս մեկը:
Աչքերս միշտ ստիպողաբար փակում էի, դրական տրամադրելով բոլորին, ինձ համար պահելով այդ բացասական ծայրահեղությունները:
Երկու րոպեն, փչացրեց վեց ամսվա հաշվարկը, չեմ կարծում, որ փչացրեց,  այդպես կասեի առաջ, ոչ հիմա:
Հիասթափություններում թվագրվեց + մեկ ու զրոյացրեց ամբողջ հաշվարկը….
 Վերջապես եկավ ձերբազատվելու պահը, ազատվեցի.. դատարկեցի
 Բաց եմ թողնում թիթեռների ազդեցությունը, այս խճանկարը շատ էր երկարում:
 Եթե դավաճանել եմ, ապա ինքս ինձ:
 «Կարևորը հոգևոր դավաճանությունն է, ֆիզիկականը կարևոր չէ» , ասել է ինչ-որ մեկը, շատ լավ ուրեմն դա էլ չի լինի: Դավաճանության համար պետք է առնվազն չհորինված հարաբերություններ: Թյուրիմացությունները հեռու տարե՛ք ինձնից, այս սառնության հետ քշե՛ք, թող գնան..
Ատում եմ , ամբողջությամբ.. շնորհակալ եմ ամեն ինչ տալու և վերցնելու համար նույնպես ..
Ոչինչ, այս անգամ վերջակետը թող դուրս գա պարտականություններիցս, ես իմ բազմակետը շուտվանից եմ դրել …  Բարի Գիշեր ****



Tuesday, November 25, 2014

Արհեստական արևները ..



Մարդիկ ինչու՞ եք այդքան թույլ, բոլորը ուզում են ապրել, չհասկանալով, որ ապրել կարող է միայն ուժեղը: Ասում եք թե վախենում եք մահից, պարզապես ցնդաբանություն է, մարդ չի կարող վախենալ մի բանից, ինչի հետ երբեք չի առնչվել: Չեմ հերքում, դուք վախենում եք, սարսափով եք մոտենում այն մտքին, որ կարող եք մեռնել, այդպես էլ չիմանալով ապրելու համը: Սխալվում եք, եթե կարծում եք, որ ինչ-որ մեկը այդ համը պարզապես դնելու է ձեր բերանը: Այն կհալվի ուրիշի կոկորդում, մինչ դուք կկառչեք ժամացույցի սլաքներից: Ոչ ոք չի ստացել պարտականություն ՝օգնելու բոլորին ապրել:
Պատուհաններ, թափանցիկ են, թվում է թե ինչ տեսնում ես իրականություն է, բայց ամեն մի պատուհան իր հերթին մի մեծ հայելի է, որի մի կողմում անդադար աղմուկ է, դիմակահանդես են անում ստոր կյանքամոլները...
Փոշի, մի՞թե այն մաքրելուց հավերժ կանհայտանա, ոչ՛այն կգա, նորից կլցվի, ինչպես մահացած մարդու փոխարեն նորն է ծնվում: Ամեն ինչ շղթայված է, իսկական բանտը հենց աշխարհն է:
Ենթագիտակցությունս է ստիպում լինել այսքան անտարբեր, չլսել խոսացող դիմակներին:
Եկեք երգե՜նք... ու՞մ համար, ինքներս մե՞ր, մեզնից բացի ո՞վ է հասկանում մեր ներսի աշխարհը, այն արդեն արմատակալվել է ու թաղվել հնչյունների հեռավոր սենյակում: Յուրաքանչյուրս էլ մի նոտա ենք, որոնք չեն կարողանում գտնել իրենց ճիշտ տողը: Սուլում են նոտաները, լսում եմ, ես էլ եմ  սուլում, քո չլսելու մեջ մեղավորությունն իմը չէ: Նրանց առաքելությունն է կատարել երաժշտությունը տպավորիչ, գեղեցիկ ու հեռանալ: Ո՞րն է քո առաքելությունը, ապրե՞լ գեղեցիկ, չէի զարմանա այդ պատասխանը լսելիս: Ընկալեցի այդ գեղեցիկը՝ չապրելն է, ճիշտ չե՞մ: Դուք կզղչաք, որ տարիքում էլ լինի, կզղչաք, որ չեք ապրել:
Գնացե՜ք, բաց եմ թողնում ձեզ մարդիկ, մի ապրեք, թող այդ համը հենց իմ կոկորդում հալվի:
Ես ուզում եմ չմրսել, բայց արհեստական տաքության կարիքը բնավ չեմ զգում:
Ամեն երևացող աստղի հետ, թվում է թե շուտով, մի քիչ էլ և իմ էգոն կպայթի, վերածվելով աստղային փոշու, որը փչում է յուրաքանչյուրը:
Թվում է թե սիրտս տրորում են, ցավից շնչահեղձ լինելուց, արյունը հոսում է ձեռքերիցս:
Այդ ձայնը կարծես կայարանի աղմուկ լինի, իրեն կապել է ոտքերիս և քաշում դեպի ցեխոտ գետինը: Փորձում եմ ետ քաշվել, սպիերը մնում են..
Աչքերը ոչինչ բաց չեն թողնում: Հազարավոր ճաղերի և փականների ներսից, կգտնեն հետևելու ճանապարհը, որով քայլելով մի օր կնկնեն այդ վարդագույն շենքի կտուրից, կջարդվեն գետնին և պատուհանների փոշին հենց նրանց վրա է, որ պետք է թափվի, իսկ սովորություն դարձած արհեստական արևը կվառի այդ փոշին մինչև վերջին հատիկը: Միայն հնչյունները չեն վառվի, նրանք ինչպես միշտ լռության ձայնով կկատարեն իրենց ոգեշնչող ստեղծագործությունը և կհասցնեն աշխարհն իր վերջին կայարանին՝ որտեղ անապատ է...
չէ՛ արդեն անապատն էլ չկա, այն էլ է փոշիացել ու վառվել, վերջին հատիկները ճանկել են օազիսի հնչյունները, որոնք մեր կյանքի կեղծ արևներն են:


Monday, November 17, 2014

Ընտանիք, ազգ

 Ընտանիքը՝ սոցիալական ամբողջության, ազգի փոքրագույն մասնիկն է, որն իր ֆունկցիաներով մեծ դեր է խաղում հասարակության մեջ: Չէ՞ որ, հենց ընտանիքի միջոցով են փոխվում սերունդները, այնտեղ է ծնվում, դաստիարակվում մարդը և շարունակվում է ցեղը: Ընտանիքները շատ տարբեր են լինում, հաճախ բաղկացած անհամատեղելի խառնվածքներով մարդկանցից, ում հարաբերությունները միշտ սրված են: Կան ավտորիտետ ընտանիքներ, որտեղ դրվածքը ընտանիքի գլխավորին հնազանդվելու շատ խիստ է: Այլ ընտանիքներում տարիքով մեծերը բոլորին թելադրում ու պարտադրում են իրենց մտածելակերպերը, կարծելով, եթե մեծ են ուրեմն իրենց ամեն բառը պետք է ընդունելի լինի բոլորի կողմից: Կարծրատիպերով շրջապատում են կյանքին նոր ընտելացող երեխաներին, և նրանց փորձում դաստիարակել իրենց անգույն քառակուսու մեջ կողպված, որի բանալին դեն են նետել հենց ծննդյան օրվանից, ինչպես փորձում է անել նաև ազգը: Պարտադրանք ամեն ուր և ամեն ինչում, հասարակ սովորույթներից սկսած, վերջացրած կրոնով: Կարծում եմ ընտանիք լինելուն զուգահեռ պետք է հիշել, որ յուրաքանչյուրս անհատականություն ենք, և կարող ենք ունենալ սուբյեկտիվ կարծիք: Վերջի վերջո պետք է թողնել, որ ձևավորվի աշխարհայացք, այս աշխարհում նույն մարդու կրկնակը հաստատ ոչ-ոքի պետք է: Իհարկե այդպես չի էլ կարող լինել, բոլորը տարբերվում են, ամեն մարդ մի նոր, չբացահայտված տիեզերք է:
Անդրադարձ հայկական ընտանիքներին: Այս նախադասությունից հարազատ ջերմություն զգացի, բայց և մեկտեղ ներսումս ինչ-որ բան  մռայլվեց, քանզի քիչ առաջ վերևում նշվածներիցս հիմնականում բոլորը վերաբերում են հենց հայկական ավանդապաշտ ընտանիքներին: Ճիշտ է դրական կողմեր նույնպես ունեն, սակայն ինձ համար հայկական ընտանիքների մեծամասնության  մտածելակերպերը անտանելի ու հետամնաց են: Հայ ընտանիքի դրական կողմերից է համատարած հարգանքը, որը ինչ-որ տեղ գուցե պարզապես ցուցամոլություն և երկդիմիություն է, սակայն լավ է գործում: Հայ ընտանիքներում սիրում եմ այդ ջերմ մթնոլորտը, երբ ինչ-որ առիթ է լինում: Այստեղ խիստ է դրվածքը նաև բարոյական նորմերի առումով:
Իմ կարծիքով այդպես էլ պետք է լիներ, քանի որ երբ համընդհանուր ես նայում, ամեն ինչ պարզ երևում է՝ Հայաստանը մի երկիր է շրջապատված լեռներով, իսկ կյանքը հակառակ կողմում է:
 Շատերը կամքի ուժ չունենալով միանգամից գնում են հակառակ կողմ, և հրաժարվում այս կողը ավելի լավը դարձնելու իրենց պարտականությունից: Սակայն, ես Հայաստանը շատ եմ սիրում, և միանշանակ կարծում եմ, որ եթե ես չփոխեմ իմ ազգը դեպի լավը, ժամանակակիցն ու հաճելին, ապա դա կանի մեկ ուրիշը իր ժամանակաշրջանում և այդ հաճույքից ինձ մի կտոր անգամ չի հասնի: Շատ կուրախանամ երբ հետամնացության ցուցանիշները մեր ազգում պակասեն, բայց կա մի առավելություն, որը շատ եմ սիրում մեր ազգի մեջ՝ միահամուռությունը այն հարցերի շուրջ, որը շատերին է հուզում: Քանի որ ազգը բխում է ընտանիքից՝ ապագա սերնդի դասիարակությունից, կարծում եմ, որ ընտանիքում այդ համախմբվածությունը նույնպես պետք է պահպանվի:
Ընտանիք: Մարդիկ ում օգնությամբ դաստիարակվում ես, ովքեր կողքիդ կլինեն նույնիսկ այն ժամանակ երբ ամբողջ աշխարհը  ընդդիմանա քեզ, գուցե և առանց արդարացնելու: Եթե ոչ ֆիզիկապես, ապա հոգեպես միշտ կողքիդ կլինեն: Իհարկե կան բացառություններ, կա՞ մի ոլորտ, որտեղ չկան բացառություններ, չեմ կարծում:
Ընտանիքում այն մարդիկ են, ովքեր մեր հանդեպ ունեցած մեծ ու անփոխարինելի սիրուց դրդված շատ են անհանգստանում, և դրանից ելնելով իրենց կարծրատիպերն են պարտադրում: Փորձում են զերծ պահել իրենց աչքին երևացող, նույնիսկ ամենափոքր սխալներից ու վտանգներից, հասկանալով, որ մարդ միևնույնն է անթերի չի կարող լինել, մեր մեջ փորձում են ստեղծել իրենց կատարյալը, սիրում են մեզ այնպիսին՝ ինչպիսին կանք:

Չկա ընտանիք առանց կամակորությունների և հակասությունների: Սերունդների միջև եղած տարբերությունը երևում է նույնիսկ մանրուքներում: Ընտանիքում ծագած խնդիրներից ու վեճերից, յուրաքանչյուրիս ներսը տակն ու վրա է լինում: Նյարդայնությունից դրդված անգիտակցված արարքներ, չբացահայտված իրականություն, միմյանց ճանաչելու անհաջող փորձեր, որոնք բխում են այդ վեճերից, հենց դրանցից եկած եզրահանգումներն էլ օգնում են շատ հարցերում կողմնորոշվել և քիչ սայթաքել կյանքի ճանապարհին